AE architects . photos: © Stijn Bollaert
This ‘housing first’ project includes 11 homes with a management unit as sustainable housing for long-term homeless people. The residents will be offered guidance to maintain the home, pay the rent, and possibly take steps in the field of daytime activities, work, personal network and neighborhood integration. Residents may eventually be able to move on to a regular home, but there is no timing or obligation to do so.
The site is located on the edge of the city with buildings on one side and allotments on the other. The location of the houses is a reflex on the site and offers space for meetings in the garden. The house itself is low-stimulus, but due to the strong relationship with the front garden as a link with the outside, the interior of the space is partly determined by the elements and the rhythm of the seasons. The front garden is a kind of outdoor room that functions as an essential part of the home.
When designing for this very vulnerable group of people, we used a layered but pragmatic approach with an emphasis on qualities. It became a dynamic process with a diverse group of actors and a process-based approach. On the one hand, there are the classic but essential elements such as light, view, orientation, sustainable construction…. In the case of this assignment, many specific and diverse principles have also been put forward (robustness, privacy, poor incentives, social control, conflict avoidance), which we believe had a major influence on the design process and will help determine the finality of the building.
Here we have fully focused on ‘social depth’ as an essential quality. A series of (invisible) boundaries between Public and Private ensure that there is a gradation and variety of external stimuli. Each resident can control the number of encounters and stimuli at his or her own pace, depending on the zone he/she is in.
_
Ghent, East Flanders, Belgium
Design agency: AE architects
Stability: H110 engineers
Techniques: Studiebureau Declerck and partners
Landscape design & art integration: Rudy Luijters
Client: OCMW Ghent
Contractor: Bvba Simoens
Program: construction of 11 homes (2 of which are fully accessible) and an administrator’s unit for long-term homeless people
Dit ‘housing first’ project omhelst 11 woningen met beheerdersunit als duurzame huisvesting voor langdurige daklozen. De bewoners zullen begeleiding krijgen aangeboden om de woning te onderhouden, de huur te betalen, en mogelijks stappen te kunnen zetten op het vlak van dagbesteding, arbeid, persoonlijk netwerk, buurtintegratie. Bewoners kunnen op termijn mogelijks doorstromen naar een reguliere woning, maar daar zit timing noch verplichting op. De site ligt aan de rand van de stad met aan 1 zijde het bebouwing en aan de andere zijde volkstuinen. De inplanting van de woningen is een reflex op het terrein en biedt ruimte voor ontmoetingen in de tuin. De woning zelf is prikkelarm maar door de sterke relatie met de voortuin als band met buiten wordt het interieur van de ruimte mee bepaald door de elementen en het ritme van de seizoenen. De voortuin is een soort van buitenkamer die fungeert als essentieel onderdeel van de woning. Bij het ontwerpen voor deze zeer kwetsbare groep mensen hanteerden we een gelaagde maar pragmatische aanpak met de nadruk op kwaliteiten. Het werd een dynamisch proces met een diverse groep actoren en procesmatige aanpak. Enerzijds zijn er de klassieke maar essentiële elementen zoals bv. Licht, zicht, oriëntatie, duurzaam bouwen.... In het geval van deze opdracht zijn er ook heel wat specifieke en diverse uitgangspunten naar voor geschoven (robuustheid, privacy, prikkel arm, sociale controle, conflict vermijding) , die volgens ons een grote invloed hadden op het ontwerpproces en de finaliteit van het gebouwde zullen mee bepalen. Hier hebben we volop ingezet op ‘sociale diepte’ als essentiële kwaliteit. Een reeks van (onzichtbare) grenzen tussen Publiek en Privaat zorgen ervoor dat er een gradatie en schakering is van externe prikkels. Elke bewoner kan op zijn eigen ritme het aantal ontmoetingen en prikkels in de hand houden naargelang de zone hij/zij zich in bevindt. projecttekst Robuuste Woningen is als housing first project een pioniersproject in Gent. Het omhelst het bouwen van 11 prikkelarme woningen (waarvan er 2 integraal toegankelijk zijn) met beheerdersunit als duurzame huisvesting voor langdurige daklozen. Het project diende conflict vermijdend uitgewerkt te worden en volop in te zetten op privacy en sociale controle. Ook diende de materialiteit tegen een stootvast te zijn en akoestisch isolerend te werken. aanpak Omwille van de grote sociale diepte, is begijnhoftypologie het vertrekpunt van de Robuuste Woningen, hierdoor ontstaan een reeks grenzen tussen de publieke en private ruimte. Zonder in te boeten aan privacy, sociale controle, akoestiek en het conflict vermijdend karakter, hebben we de footprint van de woningen zo compact mogelijk gemaakt. Hierdoor waren we in staat om een extra laag van collectieve ruimte en zo ook de mogelijkheid om te ontmoeten en te tuinieren toe te voegen aan het programma. Stedelijke inbedding Het project ligt aan de rand van de stad, maar is toch goed ontsloten door openbaar vervoer en fietspaden (=essentieel). Er is compact gebouwd aan de zuidzijde als beëindiging van het bebouwde lint van de straat. Zo ontstaat een tuin die ontmoetingen mogelijk maakt en die aansluit op de aanpalende volkstuinen waardoor er een openheid ontstaat. Door de inplanting kunnen we licht via de achterzijde capteren en vervolgens een open zicht genereren richting de volkstuinen (prikkelarm en seizoenen). overige informatie Het adres en de duidelijke afbakening van elke afzonderlijke woning in het gebouw is door hun geschiedenis als dakloze, zeer belangrijk voor de bewoners. Ook Social Depth is volgens ons essentieel is voor het welslagen van dit project. Hiermee bedoelen we een reeks van (onzichtbare) grenzen tussen het Publieke en Private. Waardoor de bewoners hun nood aan privacy of sociaal contact op de site kunnen aangeven. samenwerking met andere disciplines Bij aanvang van het project waren we ons ervan bewust te ontwerpen voor een zeer kwetsbare groep mensen. Als startpunt hanteerden we een gelaagde maar pragmatische aanpak met de nadruk op kwaliteiten en respect. Het werd een dynamisch proces met een diverse groep actoren vanuit het veld en procesmatige aanpak waarbij de kunstenaar Rudy Luijters ook ons conceptuele klankbord was. materiaal en techniek De materialen zijn voornamelijk geselecteerd op stootvastheid en akoestische eigenschappen. Hiervoor kwamen voornamelijk materialen op basis van massa in aanmerking (betonblokken en kalkzandsteen). Toch hebben we getracht om met details aan dak en schrijnwerk hier een fris- en lichtheid aan toe te voegen. De zichtbare technische installaties worden tot het minimum beperkt om mogelijke beschadiging tot een minimum te beperken. duurzaamheid De robuuste woningen zijn economische woningen waar eerst en vooral is ingezet op sociale duurzaamheid voor een kwetsbare groep mensen. Het zijn compacte BEN-woningen met een kleine footprint, waar het regenwater wordt opgevangen (voor toiletten en tuin) en vervolgens via een WADI in de bodem infiltreert. De verwarming voor alle woningen wordt gemeenschappelijk opgewekt via een warmtepomp en warm water wordt via individuele warmtepompboilers opgewekt.
