Paterssite . Sint-Niklaas
The redesign of the Paterssite is based on a comprehensive masterplan for the site, developed in consultation with local residents and users of the current infrastructure.
The plan translates fundamental principles of monastic life, such as community, minimal impact, and open enclave, into a contemporary and sustainable living project.
The Paterssite will have a new future as a high-quality urban interior area consisting of housing and a community center around a collective monastery garden.·
_
De herinrichting van de Paterssite gebeurt op basis van een globaal masterplan voor de site dat werd opgemaakt in samenspraak met de buurtbewoners en de gebruikers van de huidige infrastructuur. Het plan vertaalt basisprincipes van het kloosterleven, zoals collectiviteit, minimale impact en open enclave, tot een hedendaags en duurzaam samenlevingsproject. De Paterssite krijgt een nieuwe toekomst als kwaliteitsvol stedelijk binnengebied bestaande uit woningen en een gemeenschapscentrum rond een collectieve kloostertuin. Paterskerk Het kerkgebouw wordt een nieuwe draaischijf voor het gemeenschapsleven. De kerk wordt herbestemd tot ontmoetingsruimte met 3 polyvalente zalen. Het bestaande klooster en de parochiezaal Familia worden afgebroken en zullen plaatsmaken voor twee nieuwe woonvleugels. Het ontwerp voegt een nieuwe ‘box’ toe in de kerk. De box wordt in het bestaande volume van de kerk geschoven als scheiding tussen het koor en het schip. Op die manier worden in de ruimte van de kerk drie zalen gecreëerd: de grote polyvalente zaal in het schip van de kerk, de kleinere zaal in het koor van de kerk en de vergaderzaal in de nieuwe box. Hierin bevinden zich ook alle ondersteunende functies en technische ruimtes. Het ontwerp voor de kerk vertrekt vanuit optimaal behoud van waardevolle elementen en karakter. Door het toevoegen van een losstaande box in de kerk – die de ruimtes organiseert en vormt zonder de zijmuren of plafond van de bestaande kerk te raken – kan het monumentale karakter van de Paterskerk behouden blijven. Nieuwe toevoegingen gebeuren met respect voor het gebouw, maar pretenderen niet ‘oorspronkelijk’ te zijn. De oude toegangen tot het gebouw blijven ongewijzigd en vanwege hun waardevol karakter integraal bewaard. De nieuwe toegang tot de kerk ligt aan de kloostertuinzijde en gebeurt vanop de verhoogde sokkel die later de rest van de site zal verbinden met elkaar. Een luifel in beton benadrukt de overdekte nieuwe hoofdingang. Er is bewust gekozen om een nieuwe toegang te maken vanwege het nieuwe seculiere programma van de Paterskerk. Door de nieuwe toegang te positioneren aan de kant van de kloostertuin wordt de kloostertuin opgeladen door de activiteiten in het nieuwe ontmoetingscentrum en wordt de verbondenheid met de site getoond. Er zijn nieuwe raamopeningen op het maaiveld gecreëerd zodat er vanuit de kerk relatie is met de wijk en toegang tot de kloostertuin. De box is bekleed met goudkleurige metalen geperforeerde panelen met minerale wol voor akoestiek. De glas-in-loodramen zijn gerestaureerd en geïntegreerd in de spouw van de nieuwe geïsoleerde ramen met akoestisch performante beglazing. De bestaande vloer in cementtegels is in het kader van een energetische renovatie uitgebroken en geïsoleerd. Om te voldoen aan de eisen voor zaalakoestiek is een deel van de binnenwanden in akoestische pleister uitgevoerd. Sociaal en coöperatief wonen Het woonproject werd opgesplitst in sociaal- en coöperatief wonen. Om de Paterskerk en de twee nieuwe woonvleugels te laten samenwerken als één geheel op de site, wordt een verhoogde sokkel met overdekte rondgang rondom de kloostertuin gemaakt. Deze sokkel verbindt de verschillende gebouwen en accentueert de kloostertuin in het midden. De sokkel fungeert niet enkel als esthetisch bindmiddel, maar maakt deel uit van de gebouwen. Zo krijgen alle gebouwen krijgen een overdekte toegang vanop deze sokkel. Verder aan de Paterskerk vormt deze rondgang de buitenruimte van de polyvalente zaal. Door de nieuwe gebouwen de site op een afstand van elkaar te plaatsen, wordt de kerk nog meer als zelfstandig oriëntatiepunt benadrukt. Via doorzichten op strategische plaatsen wordt de voorbijganger uitgenodigd om de kloostertuin te ontdekken. De nieuwbouw werd zo ontworpen dat er geen ‘achtergevel’ gebouwd wordt, maar dat de achterliggende zone een volwaardig statuut krijgt. Hierdoor strekt de site zich uit tot aan de tweede tuinmuur en wordt de gelaagdheid van de site opnieuw zichtbaar gemaakt. Er werd een buffer gemaakt tussen de gemeenschappelijke buitengang en de privé-woning. Op deze manier heeft elke woning voldoende privacy – essentieel voor voldoende levenskwaliteit – maar ook voldoende openheid naar het groen van het binnenhof. De woning richt zich op het gelijkvloers naar de semi-private tuin en kloostermuur en de verdiepingen worden gespiegeld naar het binnenhof. Ramen van slaapkamers en woonruimtes grenzen nooit aan de gemeenschappelijke cirulatie. Vanuit de duurzame ambitie voor de Paterssite wordt er extra ingezet op voetgangers, fietsers en openbaar vervoer. Er worden overdekte fietsparkeerplaatsen voorzien en auto’s worden geweerd uit het rustige binnengebied. Op de koppen van de site worden deelwagens voorzien. Een kwalitatief duurzaam gebouw met kwalitatieve buitenruimtes sensibiliseert de bewoners om energiebewust te gaan leven.
